Op een stem van ver gehoord,
gaan wij onze wegen voort.
Leven is een lange reis
en al gaande word je wijs.
Refrein:
Gaan wij onze wondere wegen
door de wereld, door de tijd,
om elkaar tot levenszegen
zo nabij als God te zijn.
Wordt het donker, wordt het laat
Zoek je naar een pleisterplaats:
Huis dat voor jou open staat
en gastvrij jou binnenlaat.
Refrein
Zie de wonderen op je weg
voel: wat krom is wordt weer recht
droom: wat klein is wordt vergroot
weet: wat steen is wordt tot brood.
Refrein
Vrede waar geen vrede is,
leven waar geen leven is,
licht waar alles donker is,
brood waar enkel honger is.
Refrein
Door de wereld, door de tijd,
klinkt een woord dat ons bevrijdt:
Leven is een lange reis
En al gaande word je wijs.
Refrein
Overweging
Pelgrimstocht, mensen onderweg. In onze dagen maken talloze mensen zo’n tocht, vaak te voet of op de fiets. Naar Santiago de Compostela, naar Rome. Waarheen het gaat, is misschien niet eens zo belangrijk. Jonge mensen om een weg voor hun leven te vinden. Mensen van middelbare leeftijd om op adem te komen. Oudere mensen om zich te bezinnen op hun leven.
Zo’n tocht is afzien soms, onder de barre zon of in de stromende regen. Maar zo’n toch biedt ook ongekende ervaringen: de adembenemende natuur, bergen en dalen, steden en water. Soms trek je alleen voort, teruggeworpen op jezelf. Soms vind je reisgenoten, voor kortere of langere tijd, die met je aan de praat gaan. Mensen waarin je dezelfde vreugde, pijn, zorg, behoeften ontdekt als jij zelf hebt.
Pelgrimstocht is beeld van ons leven. Je bent onderweg – waarheen is misschien niet eens zo belangrijk. Soms is de weg hard en zwaar, soms loopt alles op rolletjes. Soms sjok je maar door, soms kijk je reikhalzend uit naar je bestemming. Soms beleef je wonderen. Soms ga je alleen, soms vind je iemand die met je wil optrekken.
Op de grote pelgrimsroutes in Europa staan oude kerken. Pleisterplaatsen onderweg. De beeldhouwwerken en andere kunstwerken bieden je stof tot meditatie. Je komt er ook andere mensen tegen. Medepelgrims, misschien even moe en natgeregend als jij. Je hoeft ze niet te zoeken, ze zijn er gewoon. Je vind er priesters en monniken, mensen die de pelgrims proberen op te vangen. Ze kunnen je helpen om de weg te vinden. Als je met ze praat, ontdek je dat ook zij pelgrims zijn, net als jij.
Zo zouden ook onze vieringen moeten zijn. Pleisterplaatsen waar je elkaar tegenkomt, waar ruimte is voor meditatie, waar we komen tot onszelf, waar we geholpen wordt om de weg te vinden. Plaatsen waar je even ziet dat de wereld anders kan. Momenten waarop je even wijzer wordt. En vooral: momenten waar je een glimp opvangt van de Blijvende Nabije, die met je mee gaat op de pelgrimsreis.
Ontstaan
In 1998 bezocht ik in het Catharijneconvent in Utrecht een tentoonstelling met de titel: De weg der wonderen. Een verslag in teksten en foto’s van een tocht langs de oude pelgrimsroute van Pavia naar Rome, de Via Francigena, door dichter Rein Bloem en fotografe Johanna Speltrie. Langs de wonderen van de natuur, maar ook langs de wonderen van de kerken, kapellen en kloosters onderweg met hun verbazingwekkende beeldhouwwerken en muurschilderingen. Die zomer “deden” mijn vrouw en ik die route (zij het niet te voet maar met auto en caravan).
Enkele maanden later waren we in onze liturgiegroep een viering aan het voorbereiden, waarin we het lied Door de wereld gaat een woord hadden gepland. Lied 263 uit het nieuwe liedboek. Maar de tekst beviel me niet echt. Ik vond (en vind) hem moraliserend, en er spreekt een tweedeling uit tussen wij die de goede weg gaan en zij die zelf op pad gaan of afdwalen. Alsof wij onszelf beter weten. En het nieuw Jeruzalem vond ik onder de al vijftig jaar durende Joodse bezetting en verwoesting van de Palestijnse huizen ook geen overtuigend beeld meer van een begerenswaardig reisdoel.
De Utrechtse tentoonstelling en de Enschedese viering vormden de aanleiding tot mijn Reislied: Op een stem van ver gehoord… Over de levensreis: onze wondere wegen door de wereld en door de tijd. Niet meer naar het nieuwe Jeruzalem als einddoel maar met de ervaring dat je al gaande wijs wordt. Uit de tentoonstelling nam ik de pleisterplaatsen mee, en de wonderen op je weg. Geen bouwwerken, beelden en schilderijen, maar de wonderen van het geloof: wat krom is wordt recht, wat klein is wordt groot, wat steen is wordt brood.
Muziek
De tekst is oorspronkelijk geschreven op het eerder genoemde lied Door de wereld gaat een woord. Chris van Bruggen schreef de nieuwe melodie voor het project Op wie wij wachten (2001).